كانون انديشه جوان / تهران / چاپ اوّل 1388 / قطع : رقعي / 156 صفحه
سير مطالعات اسلامي (سما) پاسخي است به اين پرسش كه «چه بخوانيم». اين اثر به همت «كانون انديشة جوان» و با تلاش دسته جمعي محققان ارجمندي كه در تهية آن مشاركت داشتهاند، فراهم آمده است كه نامهاي ايشان عبارتند از: عبدالحسين خسروپناه ـ محمدصفر جبرئيلي ـ محمدباقر پوراميني ـ علي ذوعلم و علي عسگري. اين سير مطالعاتي در چهار سطح، تدوين و ارائه ميگردد. سطح اوّل آن، براي دانشآموزان دبيرستاني و پيشدانشگاهي، سطح دوّم براي جوانان در سطح ديپلم و سطح سوم براي دانشجويان مقطع كارشناسي و كارداني و سطح چهارم، براي دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد و دكترا پيشبيني شده است. كتابهاي اين مجموعه كه در ده گام معرفي ميگردند و «سطحسوم» مخاطبان را در نظر داشتهاند، از ميان صدها كتاب انتخاب شدهاند. اين انتخاب به معناي غير مفيد بودن كتابهاي ديگر نيست؛ بلكه اين سير، براي برداشتن گامهاي اولية مطالعه در هر موضوع تهيه شده است. برداشتن گامهاي بعدي، به عهدة خوانندگان است.
در مقدمه براي استفادة بهتر و مفيدتر از اين سير مطالعاتي، به ده مورد اشاره ميشود:
1- مطالعات شما، بهتر است كه به صورت گروههاي سه تا پنج نفره انجام شود 2- بخشهاي هر كتاب را بين اعضاي گروه تقسيم كنيد و اين كار را دربارة كتابهاي كوچك هم انجام دهيد. 3- هر كدام از اعضاي گروه، بخشي از كتاب را مطالعه و پرسشها و نكات مشكل و مبهم را يادداشت كند تا اين نكات، در جلسة گروه، مورد بحث و بررسي قرار گيرند 4- از يك فرد اهل علم و انديشه و آگاه به مسائل ديني دعوت كنيد تا در بعضي از جلسات شما شركت كند و به پرسشهاي شما پاسخ دهد و مشكلات و ابهامات شما را برطرف كند تا از كژانديشي، التقاط و برداشتهاي ناصواب مصون بمانيد. اين كار، بويژه دربارة كتابهاي بخش اول، سوم، هفتم، و برخي كتابهاي بخش هشتم و نهم ضروري است 5- كتابهاي بخش ادبيات و رمان را در بين ديگر بخشها مطالعه كنيد و به بحث پيرامون رمانها و نقد و ارزيابي آنها بپردازيد 6- اين سير مطالعاتي پاسخي است به پرسش «چه كتابي بخوانيم؟» و براي پاسخ به پرسش «چرا و چگونه كتاب بخوانيم؟»، كانون انديشة جوان، كتابي به همين نام براي شما منتشر كرده است كه مطالعة آن، قبل از اين سير، توصيه ميشود. كتاب «روش مطالعه» از جواد محّدثي نيز در اين باره راهنماي خوبي است. 7-اين سير، پس از مطالعة دفتر اول سما (ويژة دانش آموزان دبيرستاني) پيشنهاد شده است و پس از اين مرحله، سير مطالعاتي ديگري (سما 4) منتشر ميشود كه در آن، كتابها به صورت موضوعي، معرّفي ميشوند. 8- شما با مطالعة روزانه يك ساعت در ايام تحصيلي و دو ساعت در ايّام تعطيلي، به صورت منظم و با برنامه، ميتوانيد از اين مطالعات توشة علمي زيادي ببريد و بر آگاهي، بينش، دانش و قدرت تفكر و تحليل خود بيافزاييد 9- كتابهاي مهارتي را به دقت بخوانيد و با تمرين و بحث، اين مهارتها را كسب كنيد 10- حفظ بخشهايي از قرآن، سرماية ارزشمندي است و سبب توفيق در زندگي شما خواهد شد. اگر ميتوانيد با پشتكار، نظم و اراده و با راهنمايي و مشورت مربيان حفظ قرآن، به اين كار اقدام كنيد
اين كتاب در ده گام تنظيم شده است كه مرور اجمالي آن بدينصورت است: گام اول؛ حكمت و دين شناسي
الف) منطق و فلسفه؛ ب) عقايد اسلامي؛ ج)مسائل جديد كلامي گام دوم: قرآن و حديث گام سوم: اخلاق و عرفان گام چهارم: احكام زندگي و فلسفة آنها گام پنجم: تاريخ و سيره معصومان. گام ششم: اسوهها گام هفتم: نظامهاي اجتماعي گام هشتم: سياست و ايران معاصر الف) تمدن اسلامي، ب)غرب شناسي، ج)تاريخ معاصر، د) انقلاب اسلامي، ﻫ) نظام سياسي
گام نهم:دغدغه و مهارتها الف) مهارتها ب)دغدغههاي فردي ج) دغدغههاي اجتماعي
گام دهم: ادبيات و رمان الف)شعر، ب)طنز، ج)رمان و داستان.
و امّام محتواي گام هاي دهگانة كتاب به گونهاي تفصيليتر:
گام اوّل (حكمت و دينشناسي) عبدالحسين خسروپناه
الف) منطق و فلسفه: 1- آموزش منطق 2- معرفت شناسي 3- كليات فلسفه 4- سه حكيم مسلمان
ب) عقايد اسلامي: 5- منشور عقايد اماميه 6-آنگاه هدايت شدم 7-حق جو و حقشناس 8- مير مهر 9- شرور و راز تفاوتها 10- خورشيد مغرب
ج) مسانل جديد كلامي: 11- بابيگري و بهاييگري 12- مباني معرفت ديني 13- تبيين و تحليل سكولارليسم 14- فطرت 15- علل گرايش به مادّي گري.
گام دوّم (قرآن و حديث) محمد صفر جبرئيلي.
1-درسنامة علوم قرآني 2- تفسير قرآن كريم 3- اقوام هلاك شده 4- اشارات علمي اعجاز آميز قرآن 5- حكمت نامة جوان 6- تفسير موضوعي نهجالبلاغه 7- غررالحكم و دررالكلم 8-صحيفة سجاديه (اخلاق و عرفان) عبدالحسين خسروپناه.
گام سوّم
1-جوانان و پرسشهاي عرفاني 2- درآمدي بر سيرو سلوك 3- اخلاق و عرفان 4- نقطههاي آغاز در اخلاق عملي 5-درس سحر
گام چهارم (احكام زندگي و فلسفة آنها) محمد صفر جبرئيلي
1-رسالة نوين (جلد1) «عبادت و خودسازي» 2- امر به معروف و نهي از منكر 3-مصاف بيپايان با شيطان 4- نقش تقليد در زندگي انسان 5-نماز عارفانه
گام پنجم (تاريخ و سيرة معصومان) محمدباقر پوراميني
1-تاريخ اسلام (از جاهليت تا رحلت پيامبر اسلام) 2- چشمه در بستر (تحليلي از زمانشناسي حضرت زهرا(س)) 3- تاريخ و سيرة سياسي اميرمؤمنان علي بن ابيطالب(ع) 4- روز خشم 5- بررسي تاريخ عاشورا 6- مرثيهاي كه ناسروده ماند 7- سيري در سيرة ائمه اطهار عليهم السلام 8- زندگاني امام صادق جعفربن محمد(ع) 9- تحليلي از زندگاني امام رضا(ع)
گام ششم (أسوهها) محمد صفر جبرئيلي
1-در كمين گلسرخ 2- فضليتهاي فراموش شده 3- ز مهر افروخته 4- چراغ لاله (سرگذشت علامه اقبال لاهوري) 5- پرتوي از خورشيد 6- به مجنون گفتم زنده بمان
گام هفتم (نظامهاي اجتماعي) عبدالحسين خسروپناه
1-درآمدي بر نظام تربيتي اسلام 2- نظام حقوق زن در اسلام 3- ساختار كلان نظام اقتصادي اسلام 4- حقوق بينالملل اسلامي 5- حقوق سياسي ـ اجتماعي زنان 6-جامعة علوي در نهج البلاغه 7- اسلام و توسعه 8-راز عصر طلايي
گام هشتم (سياست و ايران معاصر) علي ذوعلم
الف) تمدن اسلامي: 1-فرهنگ و تمدن اسلامي 2- صفويان، نماد اقتدار ايران
ب) غرب شناسي: واژهنامة فرهنگي سياسي 2- غربشناسي
ج) تاريخ معاصر: 1- تاريخ سياسي معاصر ايران 2- جريانها و سازمانهاي مذهبي ـ سياسي ايران
3-تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي مرحلة تكميلي: 1- ظهور و سقوط سلطنت پهلوي 2- بيپرده با هاشمي رفسنجاني 3- كارنامة شيخ فصل الله نوري 4- همة مردان شاه 5- سياست، ديانت و آيتالله كاشاني.
د) انقلاب اسلامي:1-حديث پيمانه 2- قيام جاودانه.
ﻫ) نظام سياسي: 1- انديشة سياسي امام خميني 2- نگاهي گذرا به نظرية ولايت فقيه 3- انديشههاي حقوقي شهيد بهشتي مرحلة تكميلي: 1- عدالت در نظام سياسي اسلام 2- تدّين، حكومت و توسعه. (محور دغدغهها و مهارتها) علي عسگري.
گام نهم
الف) مهارتها: 1- چه كسي پينر مرا جابجا كرد 2و3- كليد امنيت ـ كليد E_mail 3- هفت عادت مردمان مؤثر
ب) دغدغههاي مزدي: 1- كتاب و كتابخواني 2- تفكر برتر 3- جوان و نيروي چهارم زندگي 4-نگاهي قرآني به فشار رواني 5- نگاهي قرآني به دوست و دشمن 6-آيينة جادو 7- موسيقي از ديدگاه فلسفي و رواني 8- جوانان و ازدواج 9- جوان و انتخاب همسر.
ج) دغدغههاي اجتماعي: 1- نشت نشاء 2- زمينة فرهنگ شناسي3- روان شناسي شايعه و روشهاي مقابله 4- جنبش دانشجويي 5- جامعهسازي قرآن 6- چالشهاي كنوني ايران 7- ارباب امانت 8- ماجراي غم انگيز روشنفكري در ايران 9- نهضت آزادي ايران 10- ياسر عرفات.
گام دهم (ادبيات و رمان) محمدباقر پوراميني
الف) شعر: 1- مجموعه كامل شعرهاي سلمان هراتي 2- گلها همه آفتابگردانند 3- عشق در مثنوي 4- نخستين نوشداروي طرح ژنريك.
ب) طنز: يادگار عبيد زاكاني
ج) رمان و داستان: 1- واقعيت و حقيقت 2- من او 3- آيينه زار 4- گزيدة فرهنگنامة جبهه 5- خدا خانه دارد.