مفهوم استقلال سياسي و اقتصادي از ديدگاه آخوند خراساني با مفهوم حفظ كيان و بيضة اسلام كه يك قاعدة مهم فقهي است، پيوند مي يابد. از اين رو بعد از هجوم روسيه و انگليس به خاك ايران در اواخر قرن نوزدهم، آخوند خراساني كه كيان اسلام را در خطر مي ديد، به عنوان مرجع اول شيعه در آن زمان همة توان خود را براي بيرون راندن اشغالگران به كار گرفت. نوشتن نامه هاي اعتراضي، تشويق مردم به ايستادگي در برابر اشغالگران و صدور حكم جهاد از جملة اقدامات آخوند خراساني براي رسيدن به اين هدف بود. اين مقاله ابتدا به اهميت استقلال سياسي و اقتصادي و ارتباط آن با مفهوم فقهي حفظ بيضة اسلامي در نزد آخوند خراساني مي پردازد و در ادامه مروري بر اقدامات عملي ايشان براي بيرون راندن اشغالگران از خاك ايران دارد.
واژگان كليدي:آخوند خراساني، استقلال سياسي، استقلال اقتصادي، حفظ بيضة اسلام، اشغال خاك ايران توسط روسيه و انگليس.
[1]. دانشآموختة كارشناسي ارشد رشتة معارف اسلامي و علوم سياسي.